Recep Maraşlı yazdı : KERKÜK

Read Time:2 Minute, 27 Second

Kerkük Vilayet Meclisi’nin 28 Mart’ta Kamu binalarına Irak bayrağının yanı sıra Kürt bayrağının da asılması kararı alması, beklendiği üzere TC’nin derin devletinde “derin” rahatsızlıklar yarattı.

İktidar kanadı bu konuyu referandum öncesi köpürtmemek için biraz daha alttan almayı tercih ediyor. Lakin bu konunun IKBY ile büyük bir krize dönüştürülmesi ihtimali büyük.

Kuşkusuz Kerkük’ün statüsünün belirlenmesi için en doğru çözüm REFERANDUM’dur. Kerkük’te yaşayan bütün halkların, Birleşmiş Milletler’in gözetiminde sandık başına giderek Kerkük şehrinin Kürdistan bölgesine mi yoksa Irak merkezi yönetimine mi bağlanacağına dair TERCİH’lerini ortaya koymalarıdır.

Fakat şurası çok önemli bir konudur ki Kerkük şehri hangi bölgeye bağlanırsa bağlansın ÇOK ULUSLU, MULTİ KÜLTÜREL YAPISININ da korunması gerekir. Kerkük’te etnik olarak Kürt, Arap, Türkmen, Asuri-Arami halklarının belli bir nüfus dengesinde yaşadıkları gibi; dini açıdan da çoklu bir özellik gösterir; Sunni ve Şii Müslümanlar yanı sıra Hristiyanlar ve Ezidiler de bu çoklu yapının içinde önemli bir yer tutar.

Bu bakımından KERKÜK kentinin ÇOKLU YAPISINI güvenceye alan ÖZEL BİR STATÜSÜ’nün de bulunması sağlıklı bir çözümdür. Bu çözüm TC’nin Türkmenleri, Irak’ın Arapları bahane ederek provokatif müdahalelerde bulunmalarının da önünü kesebilir. Ayrıca hiçbir devlet ve güç tarafından korunmayan, bölgenin en eski ve yerleşik halkı olan Asuri-Arami halkları için de bir GÜVENCE oluşturur.

Keza Şengal’de Ezidiler için, Musul’un çeşitli bölgelerinde Asuri-Arami halkları için ÖZERK BÖLGELER oluşturulması da hayati önem taşıyor. Çünkü IŞID saldırganlığı ve Ezidi soykırımı gösterdiki bu halkların ACİL KORUMA ÖNLEMLERİNE ihtiyaçları vardır.

Bu özerk bölgelerin Kürdistan Bölgesel Yönetimine mi, yoksa Irak merkezi yönetimine mi katılacağına da yine REFERANDUM’la karar verilmesi gerekir. Özerklik ve koruma önlemlerinin ULUSLARARASI güvencelere dayanması da önemlidir.

Zaten Irak yeniden yapılandırılırken kabul edilen Anayasa’nın 140. maddesi “tartışmalı bölge” olarak adlandırılan, Musul ve ona bağlı Sehil Ninova, Şeyxan, Hamdaniyye, Tilkef, Zummar, Sincar, Kerkük ile Salahaddin vilayetine bağlı Tuzhurmatu, Diyala’ya bağlı Xaneqin, Mendeli ve Bedre bölgelerinde REFERANDUM yapılmasını öngörüyordu.

Bu işlemin en geç 2007 yılına kadar bitirilmesi gerekiyordu ama siyasal anlaşmazlıklar nedeniyle yapılamadı. Bazı yorumculara göre bu madde geçerliliğini yitirdi. Madde hukuksal tartışmaya açık olsa da “TARTIŞMALI BÖLGELER”‘de IŞID’ın saldırıları, Peşmerge güçlerinin birçok yeri IŞID’dan kurtarması -ki Kerkük bölgesi de buna dahil- FİİLİ OLARAK bir çok dengeyi değistirdi.

Yine de “tartışmalı bölgeler” için en doğru çözüm REFERANDUM olacaktır.

ÖZERK bölgeler fikirinin bir çok kişiyi rahatsız ettiğini / edebileceğini tahmin ediyorum. Bu yersiz bir endişedir. IKBY zaten şu anda fiili olarak FEDERATİF bir yapıdır. Bir yanda KDP’nin egemen olduğu,yoğunluklukla Kurmanci konuşan BOTAN-BEHDİNAN bölgesi; Güneyde de YNK ve Goran’ın egemen olduğu çoğunlukla Sorani konuşan SORAN bölgesi. Bölgesel yönetiminin bu fiili gerçeklikler üzerinden sağlanan KONSENSUSLA yürüdüğü açıktır. Bunun adını açıklıkla koymak, ortak işlerlik ve kurumların inşasını buna göre yapmak; araya yapay sınırlar cekmeden ama farklılıkların korunmasına da saygı göstererek FEDERAL BİR DÜZENLEME yapılması en doğrusudur.

Üniter yapıya zorlamak güvensizliği korükler, ilişkileri gerer; federal yapılara dayalı işbirliği ise rahatlatır, iç barış ve demokrasinin temeli olur.

Keza IKBY’de genel olarak bir BAĞIMSIZLIK REFERANDUMU yapılarak hem Kürt halkının hem de birlikte yaşanan halkların iradelerini ortaya koymaları da savsaklanmadan yapılması gereken bir GÖREV’dir.

Recep Maraşlı-Teletex News24